GABAYGA: SOOYAAL Q5AAD Curiye abwaan Maxamad Xuseen Faarax

GABAYGA: SOOYAAL QAYBTII 5AAD SAFGALAAL

Gabaygan SOOYAAL, waxaan tiriyey; 28-8-2014. Waa gabay aan tiriyo kii ugu dheeraa waana (500) oo bayd, waxaana sababay, inuu dheerado gabayg, wuxuu ka hadlayaa sooyaalkii Soomaaliyeed. Gabaygu wuxuu ka kooban yahay shan qaybood oo isku xiran, sidaas daraaddeed, waxaan u u sameeyey tusmadan ah;

Q1AAD; SOOYAAL; waxay ka hadleysaa soolaalidii hore iyo Soomaalida hadda farqiga u dhexeeya dhaqan ahaan.
Ka la soco, baydadka (51) illaa (147), waxaana ka horreeya horudhaca ito ararta gabayga.

Q2AAD; SIRIQROOR: waxay ka hadleysaa siyaasadda Soomaaliya in aysan xoroobin 1960 illaa hadda. Kala soco baydadka (148) illaa (283)

Q3AAD; SEEGSEEG: waxay ka hadleysaa guubaabin shacabka Soomaaliyeed. Ka la soco baydadka (284) illaa (338)

Q4AAD; SANADGUURO; waxay ka hadleysaa, 

1-waxay ka hadleysaa xornimada la sheego in 1960kii la qaatay
2- shanta Soomaaliya ee la sheego in ay beentahay
3- 26da june iyo 1da luulyo ee loo dabbaaldego waxa ay tahay. Ka la soco baydadka (339) illaa (427)

Q5AAD; SAFGALAAL; waxay ka hadleysaa dhibaatada qabyaaladdu ay leedahay. Ka la soco baydadka (428) illaa (503) marka k bogasho wacan.

QAYBTII 5AAD SAFGALAAL

428. Afartaana intaan sadarra dhigay, siin ma ka hikaadshay
     429. Sa’dii aan ka qaadiyo miyaan, surinki waydaarshay
     430. Ma u simay sidii seeyma roob, oo salaad da’aya
     431. Ma saldheeyey baydgaabku waa, sarin habaabaaye
     432. Afar kalena aan kuu sawiro, waa silsilad dheere
429. Waxa qaraniki soomaaliyeed, xididdaduu siibay
     434. Ama calanki siigada dhexdhigay, loona ka la soocmay
     435. Ama laysku saanjarahayoo, loo susumay dhiigga
     436. Sidey aniga i la tahay haddaan, aragti saadaalsho
     437. Waa qabyaalad sidashada, waxaan sababinaayaaye.
430. Mar haddey sidaa tahay waxaan, hadal ku saameelay
     439. Qabyaaladdaan sirgixan ee dulligu, saabka noo geliyey
     440. Qabyaaladdaan siqiir iyo kabiir, wada samaynaayo
     441. Qabyaaladdaan sadriga dhaadhacdiyo, seedihiyo uurka
     442. Qabyaaladdaan sunnada laga dhigtiyo, waajib na la saaray
     443. Qabyaaladdaan sidii miro sabuul, saraca loo beertay
     444. Dadka sida sanuuntii u duban, ee ilmaha siistay
     445. Oo wanaag ka saacina hayow, waydin saxayaaye
     446. Salkac iyo sadaadiyo(65) dil iyo, sigasho mooyaane
     447. Saxo caafimaad laga ma helo, sibir qabyaaleede
     448. Waa sun qooshan, waabay salliman(66), suuxisiyo geeri
     449. Waa sarqaan caqliga suuliyiyo, waalli sirireeda
     450. Waa fayris sibiq faafayiyo, aydhis saxariira
     451. Waa saliilyo lagu saxanayiyo, cudurka seexaawe
     452. Waa naar saciiriyo sahwiyo, suudi miliceede
     453. Waa sixir ibliis suusacshiyo, saxaro xaaraane
     454. Waa belo cadaawuhu subkiyo, hoog sunaamiya e
     455. Waa sirriyo kufrigu saabiyiyo, samayo gaalaade
     456. Waa saliingo suusaana(67) iyo, Sooro mudayaane
     457. Waa sakiinta lagu qayb saraa, ehel sokeeyaaye
     458. Waa madane lagu ka la suntaa, toliyo saaxiibe
     459. Waa santuuqda lagu kaydiyaa, sibirka quureede
     460. Waa waxa dagaallada socdiyo, sababay sayruuqe
     461. Waa waxa qaxootiga susumay, saaray doomaha’e
     462. Waa waxa siyaasiga qarriban, qoorta noo suraye
     463. Waa waxa sidaan iyo sideer, noo sakaar waraye
     464. Qofkaan saa u garanayn ayaan, sii samrinayaaye
     465. Imisay silciday oo silciday, oo ku saranseermay
     466. Imisay suldaan dubatey iyo, niman salaadiin ah
     467. Imisay waxgarad saan jartiyo, sebiyo waayeello
     468. Imisay barbaar seef baddiyo, wiilal surar waynle
     469. Imisay saraakiil sariyo, jananno haad siisay
     470. Imisaa Suleeqiyo ku go’ay, Suubban iyo hooyo
     471. Imisay saf dubatoo saf kale, dhaawac sino beelay
     472. Imisay nin soof badan lahaa, subax ku cayrtaysay
     473. Imisay salkicisoo ka maqan, golaha soomaali?
     474. Nin sidsidayba soo aragnay jeer, aaqir say tiriye
     475. Mar haddaan sawaab laga helayn, sagagar(68) mooyaane
     476. Maxaa belada loo daba socdaa, maa layskaba sayro?.
431. Safgalaal(69) haddii dulunku simay, wadarta soomaali
     478. Qabyaaladda sunteedii hadduu, gebigeed saameeyey
     479. Sabaan iyo sabaan badan haddii, ay ku saxariirtay
     480. Xeerada salkeedii haddii, silac la soo taabtay
     481. Waxay weli siddada ugu dhegtaa, waa i soli waysey!
432. Shiinahoo saliiqiyo(70) ka badan, saaqa iyo ciidda
     483. Calan qura ayey wada sugtaan, kuna samaadeene
     484. Si la mida Imaaraad Carbeed, waa suura waaxida`e
     485. Waataas suuqyadoodii haddeer, loo safrahayaaye
     486. Yurub baa santuuq yeelatiyo, saayiraad urure
     487. Waa kuwaa midow saaxiboo, Yuuro suubsadaye
     488. Naataa sarfayn iyo awood, wadar sinnaan guurta
     489. Waa kuwaa dayaxa sare degoo, saartay saxankiiye
     490. Satarlaytka waa kuwaa rakibay, loolka samadaaye
     491. Waa kuwaa sawaariiq tuntoo, loo sabcinayaaye
     492. Sanco iyo awood ku ma badniyo, seedda muruqaaye
     493. Waxay sidaas ku gaaren tashiga, la is la saabshaaye
     494. Inagoo siddeed kunana waan, ka la siqaynaaye
     495. Maxaa diiddan soomaalinnimo, inaan sinnaan guuro?.

496. Waxba gabagu yuu ila socone, waxaan ku sooo kobay
     497. Iiga sarakac mooyiyo inaad, samir ku dhaaftaaye
     498. Iiga siko soomaalaay ma lahan, harag sagaaraade
     499. Inaad toban ku wada seexisana, suura gelimayso
     500. Waxaan uga socdaa taa kursiga, layska sugan waayey
     501. Samac iyo haddaad leedihiin, arag wax suureeya
     502. Suddan idinku dhaarshiyo Sabiyo, SAADIRKA ILAAHE
     503. Sidaan dhaama soomaaliyeey, waad surgucateene.

Dhammaad.

Curiye abwaan Maxamad Xuseen Faarax

ERAYBIXIN

65. sadaado: dhibatada oon iyo baahi ee qofka korkiisa laga daremo.
    66. salliman: gacan ku hubin afsoomaali laakin waa afcarabi.
    67. suusaana: wareye BBC.
    68. sagagar: iska dabawareeg.
    69. safgalaal: saf ciyaar laga badshey dambas wada marin.
    70. saliiq: showlaha raaca cuntada ciidda lagu dubto.