Gabaygan ayaa waxaa igu dhaliyay qoraal uu soo gudbiyey Saaxiibkay Mohammed Hassan oo xusayo inay reer GEDO ku dhiiradeen, inay Gumaysiga umaddii Soomaaliyeed Hebedka ka wada dhigay laga gilgisho, isagoo Tusaale usoo qaatay, Halku dhegii Abwaan Salaan Carabeey ee ahaa: Nin dhirbaaxo quudheed dugsaday, Dhaqayadeed maal. Ka dib ayaa waxaan u gacan haadiyey, Hal abuurka iyo Gabyaaga Soomaaliyeed iney ka hadlaan, waxaanan Tixdan kooban ugu magac daray.
Gabayga: Gedo aan taageerno.
Godka lama huraayiyo dadoow, Geeri kuu timide
Goor ay ahaataba marbaad, Guuri oo tegiye
Gunimada inaan qaayibnaa, Waa gef aan hadhine
Intuu Gocor inoo talin lahaa, Geeridaa mudan.
Gobollada dalkeenaan rabaa, Inay gudoontaane
Guluf iyo dagaal baan rabaa, Inay gorfeeyaan
Galab lays galaa baa rabaa, Cadowgu guuraaye
Geyigoo xornimo gaadha iyo, Calanka guudkeena
Inagoo dagaal gelin ha sugin, Goobi waa weliye.
Gobonnimo Gawaan lagama helo,Geesigoon dhiman
Galowdoo la hura bay rabtaa, Gacan la qaadaaye
Guubaabo gacal baan rabaa, Goob ka tirinteede
Gedigoood Gabyaagaan rabaa, Inay ka goohaane
Guurtida dalkeenaan rabaa , Inaw Garowstaane
Geylan iyo ragiisaan rabaa, Goob ka curinteede
Geeraaradii baan rabaa, Geesi Xaayoowe
Bulxanoo Godladay baan rabaa, Gabayadiisiiye
Inta Ruux garaad laan rabaa, Guula dhalintood.
Gendigaa dalkeenii ku degay, Godobna noo geeystay
Gafanaha jidhkeenii ganiyo, Hilibka guudkeena
Gabdhaheena kuwa hoojiyee, Galaba xayn duuban
Kuwa gubaya gacalkeena ee,Gudub inoo toogan
Kuwa geerideenii badshaye, Gooyey madaxeena
In amxaarku guuraan rabaa, Gebi ahaantiise
In Keenyaaku goostaan rabaa, Gebi ahaantoode
Amisonna Gudubtaan Rabaa, Gebi ahaantoode.
Gobta reer Gedaan doonayaa, Garab istaagoode
Geesinimo ayay muujiyeen, Laga garaabaaye
Heeryadii gunimaday rideen, Ganafki ceebeede
Gobonnimo ku faan bay dhigeen, Gob iyo xaalkeede
Gobollada hadhaan doonayaa, iney gudoontaan.
Sharax:
Geylan, waa Hassan Geylan
Xaayoow: Ahmed Hayow
Bulxan waa: Hassan Bulhan
Gabyaaga aan ku ogahay, Soomaalinimada iyo waddaniyadu aad bay u badan yihiin, balse saddexdan waan ku soo halqabsaday Mahadsanidiin dhammmaan.
*******************************************************************************************************************************************************
Waa baaqii markiiba ka soo jawaabceliyey, Cqadir Weheliye oo Gabay aad dhumuc iyo miisaan culus u leh ku taageeray, Falkii iyo gadoodkii Shacabka Reer Gedo. wuxuu yidhi:
Gabayadu mar beey kuu yihiin. gaawe iyo xoore
Gaashaan mar beey kuu yihiin. guluf colaadeede
Gasiin kaad cuneeysiyo mar waa. gaaja tira weeyne
Marna godob la aaseey tixuhu. soo gadaal fagane
Godka damanihii jiifay baa . soo dur durin goore
Guubaadeey uumiyhu. libin ku gaareene
Inta garasho ii nooshahaan. ehelka gaarsiine
Garka waxaan ka haayaa xaqii. guulaheen dhigaye
Isagaana goor iyo ayaan. ii gadaam noqone
Gidmashada sabiil kaa u daran. gooh talamadeede
Raboow carabka guul iiga yeel. gaax lisaan ahaye .
Afartaa galeeyr duulayiyo. Haad gariireed dheh
guja nabar ibleeys loo sidiyo. Taah gal galadkood dheh
Gaaleefta waran kuu sahmiyo galalacdiisii dheh
Afar kale gob hiil weeyda iyo. Gooman hadal keey dheh.
Soomaali gees iyo ka gees. waa gal iyo daabe
Gobolkoow ahaadaba kufrigu. wuu gadaal dhigaye
Rag gadooday baan garanayaa gacal ha yeeshaane
Raga gaala leeyn tood bartaan. gaar u xusayaaye
Gedo iyo dad keedaan rabaa. Inaan gar gaaraye
Gedo iyo dad keedaan rabaa. Inaan gar siiyaaye
Gedo iyo dad keedaan rabaa inaan go’ saaraayee.
Geesiyada amxaar leeynayaan. gool u qalayaaye
Giir yaale maahoo waqood. Gedaf ma yeelaane
Waa niman go’ aan koodu yahay. nacabka goo gooye
Haween kooda baa garabka suray. gumac risaaseede
Gabdhahooda weey garanayaan. Gunufka keenyaade
Giirkiyo bidhaan teey didaan. ganash amxaareede
Guclaheey ku tadiyaan ileen waa ibleeys go’aye
Guushood ilaahoow ka yeel. Midaan gariifoobin .
Afartaa cirkoo kuu gugciyo. Gululucdiisii dheh
Afar kalana goob xaarashiyo. Gogol dhigeey gii dheh.
Wax la yiri galayroow rag waa.garasha dheeraaye
Maan kaad saluugtaa guniyo . Garab la siiyaaye
Gafuur kood ka tooh daaba waa. Amarka gaadeede
Gololkaba xiskaa ii fur fura. gibishu waa meele
Gooda sheega kuma soo bixiyo. Guun tilmaameede
Gardareey ku biqishaa kolkii. geel lagaa dhaco’e
Soomaalidaa gaabisee. Nacab ma guuxeene.
Gedo iyo dadkeedoo kalaa. geeysh la dumiyaaye
Ganaceey duleel sheen tigree. Waaya soo galaye
Sawaxiliga guureey nayey. Gaadmo dila yeenee
Guushood ilaahoow ka yeel midaan gariifoobin
Arar lama giriir shee waxaan. Hadal ku soo gooyay
Soomaliyeey gaafka iyo. Guri dhiskaa jooja
Oo gaalka idin weerar riyo. Garas lahaa ceeyrsha
Gurmadkana udira reer Gedood. Waa gob dirireene.
Reer gedo waa gob hiil weeyday
By (Cqadir Weheliye )
********************************************************************************************************************************************************
Waxaa Soo saddexeeyey qaylodhaantii iyo Gubbaabadiina cirka ku shareeray, Hassan Geylan wuxuu yidhi:
Waa guul ku faan mudan warkaa, Gedo kasoo yeeray
Waa gacal Illaahay dumayoo, jebiyey gaalkiiye
Rag gedooday waa gubi karaan, xabashi gayshkeede
Waxsen gooha aan damin lahaa ,amase guulguulka
Somali gebigeedba waa, gacal walaala ahe
Mar inay gartaan ooy midnimo, gacanta saaraane
Markii geesiyaal daafacoo, geyfan laga waayey
Genbi oo hadana qaybi sow, laguma soo goynin
Reer galbeedka iyo xabashibaa, gaadmo noo degaye
Qabyaaladina way garabgashoo, gool ayey dhaline
Gocoraalayaal taabacoo, daba guclaynaaya
Iyo qaar ganbooray dhulkii, gacan ka saareene
Ayaguna bulshadii gaasiroo, waabay gadayaane
Dhallintii geyiga ee la rabay, inay wax goostaana
Bar gumeystihii baa diliyo, gaala raacyadi’e
Shabaabkuna barbay gacanta iyo, luqunta gooyeene
Ayagoo gawaan raacayoo, wada galiilyeysan
Goonyaha aduunkay tahriib, badi ku gooyeene
Gortin-berg waa kaa ka dhacay, goosankii haraye
Ragse waa go’aayoo dhintaa ,waa xaq geeriduye
Gunimadase lama qaato iyo, gaalo taladeede
Reer Gedo sidoodaas dhammaan, gumuca maan qaadno …
Abwaan Galayr Hilowle Cabdiraxiim mahadsanid … Alle ha ku sharfo reer Gedana Illaahay ha guuleeyo iyo somali weyn oo dhan ********************************************************************************************************************************************************
Waxaa soo galay, Gabyaaga waddaniga ah ee Hassan Bulhan, oo Galka Seefta kala baxay, si wanaagsana u kala gurey, isagoo sii ambaqaadayaa, arrintii ahayd, GEDO AAN TAAGEERNO, wuxuu yidhi:
Garashada cuddoon waa runtood gole ka sheegtaaye
Ma gaar marin gallayr taladan uu goobta soo dhigaye
Garaadkii waddanigana fahmadu waysu gorortaaye
Isku gees ayay ka arkayaan xaajo guda-weyne
Damiirkii godlanayaa ka dida damaca gaalaade
In gumaysi uu dagay geyiga garay abwaankiiye
Maan-gaabna wuxuu moodayaa guul la hiigsadaye
Guufanayskan gaagaaban ee guriga noo jooga
Amisom waxay geysatiyo shacab gumaadkooda
Gabdheheeni waxa lagu falaan geeri dhaafsaniye
Geyigaagi duul kugu gumee yeele gawracane
Asaagaa hakuu gooddiyee gorodda laalaadi
Inaad iil gashaa kaaga wacan loxod guddoontaaye
Gardarrada itoobiya waddiyo gocorka keenyaana
Haddaan gumuca lala qaabilayn gaasir baa nahaye
Ha galaa bexee daa goor kalaan daba gelaynaaye.
********************************************************************************************************************************************************************************************
Waxaa ku soo biirey Silsiladii Gedo aan taageerno, Axmed Xaayoow, isagoo soo tiriyey, “Garbahaareey Aa Noo Ballana” wuxuu yidhi:
Gadgadoon adduunyooy maxaad, Galaba meel joogtay
Waa’ soo guduutaba muxuu, Gabbalku sii liicay
Cududihi gamuuraa maxay, Gacanti naafoowday
Garneylkiyo rasaastii maxaa, Gamas ka soo reebay
Geyshkii mideysnaa maxaa, Goob u kala xaaray
Gurmad iyo maxaan looga helin, Geesi diriraaya
Gassa iyo sideedii maxaa, Dhagaxa loo goobtay
Gumeystihi madoobaa muxuu, Nagu dul geeraaray
Gurboodkiyo carruurtii maxaa, Geliyay liishaanka
Gabre iyo maxay noo amraan, Gabinki Kiinyaati.
Ugaandheyska gaajeeysan iyo, Burundi gaagaabta
Gaadiidka xoogiyo hubkaa, Saaran garabkooda
Annagaa kuweenii gubnoo, Godadki aasmeene
Bal maxaa Guuleed iyo Galayr, Gudinta loo siiyay.
Garba siman hadday wada yihiin, Gobi ma liicdeene
Geesinimana waa lagu yaqaan, Gayiga Soomaale
Kaaraha gurguurtiyo kuwaa, Haysta gumuceeda
Geesaha haddii lays daroo, Galawgu fooryaayo
Laba gelin inay qaadaneyn, Gebi ahaantoodba
Waa midaan gef iyo igu aheyn, Gabaya faankiisa
Gasar-kaa na wada gaabiyee, Galaba meel jooga
Markuu saca guduudne cunee, Gowska ku ogaado
Gabalkaa inuu dhacay ogoow, Waadan garaneyne.
Galguduud haddaad faalashiyo, Gayigi Buuhoodle
Gedo inaad gargaarteey aheyd, Gelinka maantaahe
Gacal wadajir diidaa waqii, Meel unbaa go’ane
Is guhaadsha oo xaajadaa, Yaan la gobaleynin
Yaan gidaarka laga daawan iyo, Wararka goos gooska
Gacan dhiibtayaa iyo nimmaad, Ugu gargaartaaba.
Garbahaareey aa noo ballana, Gabarya wiilkeena.Haddaba
Cabdifitaax Maxamed Xaambe oo ah Hal abuur ka mida kuwa ugu Tixaha culus dhallinta maanta ayaa yidhi:
Soomaalida ka Geesiyo ka Gees, Gobol kastay joogto
Godimada Waqooyiyo Galbeed,Taniyo Baar-geelle
Gobonnimo hal kii lagu dhalshiyo, Gaalkacyiyo Saylac
Gal-gaduud salkeediyo Dhulkii, Geela Badan joogey
Badda guuxda Geedaha Cambaha, gudaha Dayniile
Geddigeedba soomaaliyuu, gaaray Gabaygiiye
Galayroow fariintaadibeey, Faallo galiyeene
Guurtidii Go’aan qaadatoo, gooye Taladiiye
Gabanada Hubqaatkaa ayuu, Dhiigu gubayaaye
Gabdhihii Gubaabiyo u kece, xaajo galideede
Goobtaa istaagtaba hadeer, Gaasasbaa tubane
Gaardisiyo waxay muujiyeen, Guluf colaadeede
Gardareey ka dhiidhiyi hayaan, Gobiyo xaalkeede
Gunnimana waxay doorbideen, Geeridiyo Mowde
Hadii Gu’gii Hillaacoo, Midnimo Gugaceed soo yeeray
Kenyaan iney Guurayaan, waa la garaanaaye
Ku Gumaada meeshay galaan, Gowracna u raacsha.
Qof garaad leh oo Maangu Gurin,Miirna Gabal joogo
Gabre inuu Gar-gaar noo wadaa, waa midan galine
Gafuur duub asaa nooga daran, Ganeyna jiirkeene.
Waxaa iyana ku soo biirtey, Hal abuurada da’da yar, ee Hodan Sh Cumar Hodan waxay ku ammaanantahay, waa gabdha keliya ee maanta suugaanteedu billow iyo dhammaad ku aadan tahay, hiilka iyo horumarinta dadkeeda, Hodan waa Hal abuurad waddaniyadeedu gaadhsiisantahay heer qof Soomaali ahi waddanimo ka gaadho waxay tidhi Hodan:
Abwaankii murtida loo guntoow, geedka aad xaadhay
Iyo gogashi aad fidisayee, Gado ku taageertay
Iyo gabannadii gole ka fuul, kuugu gacan haatay
Guubaabadii aad qorteen, garasha dheerooyin
Sidii roob go’eed oo ku da’ay, guri abaareystay
Oo xareedda goonyaha dhigoo, daadku gabi dhaafay
Oo laga gurtoo, geelu dhalay, gayi barwaaqeeey
Ineey gaadhay Xamar baan maqliyo, geeska Oodwayne
Oo guud ahaan geeshka yagu, gumaca soo qaatay
Mahad gaara iga hooya oo, idinna guuleysta.
Afartaa godkii aad dagteen, garab is taaggiis dheh
Arar gaaban, soo galid silsilad, geenyo danankeed dheh
Godal qaadka maan gaaxsanaa, gaagax diidkiis dheh.
Afar kale gaddii aad dhigteen,guda galkeedii dheh
Dulucdoon ka geeraaro iyo, gun iyo baarkeed dheh
Marka horese iga gura fartaan meel ku godayaaye.
Aan soo guursho maahmaah gu’wayn Idin garwaaqsiiyo
Qalad garab og, gaajada og guri, lagama guuleysto
Waxaan uga golleeyahay kolleey, wayla garateene
Inta Gado ka duuleyso badi, maynan garan wayne
qaarbaa gadaal noo dhigoon, guul ka dhalin waynay
Gaalkaba kuwaa noola jira, saacad iyo goore
Gacalkeen haddaanuu wax siin, naguma goosheene
Gaal iyo islaam maleh dulligu, waa halkuu galo’e
Isu gees halaga Maro wixiii, dhagar la goohaaya.
Gado dhiidhigii ay gashiyo,gaalka kicintiisa
Gulufkeey billaabeen darraad, geesi nimo weeye
Gobanimadii soomaali oon, quursi galin weeye
Garbo iyo dadkii joogay oon, waaga go’in weeye
Caqligii gumeeysiga nacoon, waaga gurin weeye
Hillaac galac leh, mayay soo gugciyo,dhool galbeed weeye
Gargar iyo waxay doonayaan, garab un weeyaane
Gacma wadajirkaas Dowladnimo, gaabis ka ogaada
U bareera geerida illeen, dhimasho waa goore
Inta goolku uu dhalan hayana, aan gunnimo diidno.
Weli fari kama qodna, Gabayada loogu talo galay, Taageerada Shacabka iyo gubaabinta umadda Soomaaliyeed inay isku tashadaan kana maarmaan, Ciidamo shisheeye iyo talo shisheeye, Dhaqaale shisheeye iyo Faragelin shisheeyeba.
