Suugaanta ”SALSAL” maxaad ka taqaannaa?
Waxaan nahay bulsho murti iyo suugaan ku dhaadata. Sooyaalkeenna aqoon, ogaal iyo aqool waxaa ku taxan yihiin suugaan jaad walba leh, oo u ah kayd laga helayo, waxaan ahaan jirnay, walina nahay.
Wali ma mashaqay ”SALSAL”? Haddaad maqashay, maxaad suugaantiisa ka haysaa? Aaway raggii saddex subaxlaha dhaamin jirey? Haddiise aadan maqal anaa kuu sharxidoonee, bal igu la hees tixahan aan idiin soo xulay, oo aan shibbane iyo shaqal walba ka soo qaatay hal tusaale.
B
Bisim EEBBE waa boqol
Waana barako badan yahay
Wixii lagu billaabaana
Ma ba’aan ma baaqdaan
Mana baaqinoobaan! (1)
T
ALLOW taawo (2) kaa magan
Iyo tuugmo Aadami
Iyo tage mar soo noqo
Talaa Reer ku laabane.
J
Jugjugleeye waa Roob
Jiilaal waa abaaraha
Janno waa dhul jiriddiis
Jahannabana waa Naar
Nin jiraaya mooyiye
Waa loo wada jalleecaa.
X
Haddii xabadku xuuriyo
Indhuhuna xayiigmaan (3)
Anaa xoogle waa been.
KH
Khayroow qaboonnada (4)
Ninka khuuriyeen qumin
Waqti buu khasaarshoo
Kheyrkiis ku dhaafaa.
D
Awr dardara nimaan qabin
Haddii daw ka hiilliyo
Daruuruhu fogaadaan
Waa tuu dalagsanaa jirey.
R
Naago riintadaa (5) u daran
Ragna ruugaruugaha (6)
Roobna kii rug dheergala
Oo reerka kaa hayamiya.
S
Ninkii sahay ku noolaa
Iyo soorta dhaanshow
Saymaa galabta muuqdee
Sidee yeeli doonaa?.
SH
Inta shalaw (7) lagaa mudo
Oo shishacweyn (8) laguu dhigo
Lagugu ma sharuundhiyo. (9)
DH
Haddaan dheellis kuu raro
Iyo dhooman (10) laallaad
Igu dhiibad baa tahay
Igu mana dhaqaaqsanid!
C
Nin cirweyn ciddaa neceb
Caasi waalidkaa neceb
Cinniin naagahaa neceb
Ciyaartoy culimadaa neceb
Habeenkey cabsida tahay
Cabaadoow colkaa neceb!
G
Adigoo galgalad weyn
Adigoo gadoobbacad (11)
Adoo geedo hoosyaal
Geelu kaa ma soo dido.
F
Mar haddii filkeen fuley
Oo Foore (12)nagu dhacay
Fadhi noo ma yaallee
Fanka (13) toosi Fiilloow. (14)
Q
Ku la qaadi mahayoo
Qaddarkey ma gaaree
Aan kuu qaabsameeyee
Qabanqaabso qooryare
Qadiin ha isku yeeline.
K
Adigeey kadeedaye
Kebeddaada la callaal (15)
Kiil (16)kaagu soo noqoy
Oo kuriskaaga ley kari.
L
Lixloow iyo labaaloow
Ninba kiisu wow lacag
Balse ka la lihiin roon.
M
Mayle nimaad ka meertiyo
Maska cadi nimow cunay
Nin walaalki meydyahay
Naagtii nimay maroytahay
Meehannaw ma daayaan
Ee waa muusannaabaan.
N
Nur hadduu fogaadee
Dadku wada naqraacaan
Neefka geel ninkan qabin
Abaartuu negaadaa.
W
Waqtigii wareegyoo
Waagii waa wajaanta cad
Inta woowga dhigatiyo
Waalyeelladow ka kaagaca.
H
Adiga hariyahaagii
Halahow la joogaa
Anna hariyeheygii
Hooyadiiba lama helin.
Y
Yeeryeer Libaaxloow
Waad yaabi doontaa
Waase yeyga kuu yaal.
A
Afarroow nin dhaansaday
Afar wiil adeegsadey
Afayahay islaameed
Afkaa loo dhoweeyaa.
E
Illaa edegsadaadii
Waan is eeganaynoo
Meelna ka la ma aadnee
Ehel miyaan wadaagnaa?.
I
Isha Aadanuu daran
Iyo ereyga naagaha
Waana laga ilaalshaa.
O
Omos kii fogaay iyo
Oonleydaad ogeydoo
Amaah laga heleynbaa
Aabbow leyga leeyahay.
U
Uruuriyaha awr geel
Waa ugaaska duunyoo
Ummaddu u adeegaa.
Dhamamad.
Eraybixin:
(1) Baaqinoobaan: neef aan caano badnayn. Waxyaraan.
(2) Taawo: feker badan iyo dhibaato.
(3) Xayiigmaan: indhuhu caddaadaan. Kor u jiidmaan, oo rogmadaan.
(4) Qaboone; labada qaboone, ayaa la yiraa, waana qorrax soo bax ama qorrax dhac.
(5) Riintada: gunuunac.
(6) Ruugaruugaha: Cirweynaha aan waxba deeqin.
(7) Shalaw: Hunguri. Dhuunta.
(8) Shishac: ood xoolaha lagu kor qalo. Murti baa leh: “Ceesaan walbaa Shishaceey is dhigtaa lagu qalaa!”.
(9) Sharuundhin: raqda soo duldhoobasho.
(10) Dhooman: Haamaha horaaddaha ah.
(11) Gadoobba: Lag. Shaf.
(12) Foore: dabayl.
(13) Fanka: dusha.
(14) Fiilloow: midabka caddaanka, waliba aadka u sii cad.
(15) Callaal: agab la saarto gaadiid aan kaaga ahayn, ka dib markii uu kaagii hallaabay.
(16) Kiil: Meeshaad ku aaddaneed bannaanaatay.
W/D: Abwaaan Maxamad Xuseen Faarax
